16 Kasım 2015 Pazartesi

Sözcü Gazetesi'nde Pasaport Zammı ve Seyahat Özgürlüğü

Zaten dünyanın en pahalı pasaportunu kullanıyorken buna bir de her yıl yapılan otomatik zamlar ekleniyor. 1 Kasım seçiminden önce Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun pasaport harçları konusundaki vaatlerinin, seçimden hemen sonra unutulduğunu görüyoruz. Seyahat Özgürlüğü Gönüllüleri Kurucu ve Sözcüsü O. Suat Özçelebi konu ile ilgili sorularımızı yanıtladı.
PASAPORTA %5,8 ORANINDA ZAM

AKP-PASAPORT-SEÇİM-VAADİ
1 Kasım seçiminden sonra pasaport ile ilgili ilk zam ışığı yakıldı. Hükümetin konu ile ilgili vaatleri nelerdi? Şimdi yine pasaport politikasında başa mı döndük?
Başbakan Davutoğlu pasaport harçları konusunda iki söz vermişti. 7 Haziran seçimlerinde yurt dışındaki vatandaşlarımıza pasaport harçlarının düşürüleceği ve 1 Kasım seçimlerinde bu vaade ileveten öğrencilere pasaport harçlarının %50 düşürülme sözü verildi. Ancak bu sözlere rağmen her yıl yapıldığı gibi bu yıl da pasaporta otomatik zam yapılıyor. Yani indirim beklerken yine zam, üstelik indirim de bu zam üzerinden yapılacak, yapılırsa!

DÜNYANIN EN PAHALI PASAPORTU
Yeni zamlarla pasaport almak için ne kadar ödemek zorunda kalacağız?
Pasaportumuz dünyanın en pahalı pasaportu uzun yıllardır. Bu yetmiyormuş gibi Türkiye’de pasaport her yıl otomatik olarak zamlanıyor. Çünkü yine dünyada olmayan bir uygulama var Türkiye’de, Değerli kağıt yasasına tabi pasaport, her yıl yeniden değerleme oranında zamlanıyor.

Otomatik zam, dünyanın hiçbir ülkesinde yok. Bazen %15 bile zamlandığı oluyor. Bu yıl %5,8 oranında zamlanacak ve 621 lira olacak. Devlet yurttaşlarına vermek zorunda olduğu bir kimlik belgesine, sanki yurt dışına çıkmasınlar diye her yıl zam yapıyor. Seyahat Özgürlüğü Gönüllüleri olarak kullandığımız bir slogan var. “Türkiye Cumhuriyeti’nin müşterisi değil, yurttaşıyız” diye.  Müşteri gibi görülmekten bıktık, yurttaşlık hakkımız olan pasaportun 82,5 lira olan gerçek ücretine geri çekilmesini ve üstündeki tüm  harcın kaldırılmasını istiyoruz.

KENDİ KENDİMİZE VİZE KOYUYORUZ

SEYAHAT-ÖZGÜRLÜĞÜ-KARİKATÜRSeyahat Özgürlüğü Gönüllüleri olarak talepleriniz neler?
Bakanlar Kurulu’nun Resmi Gazete’de yayınlanan bu yeniden değerleme oranını , %5,8’lik zammı uygulamama hakkı var. Öncelikle bu zamma, hükümetin samimi davranıp dur demesini talep ediyoruz.

Seyahat özgürlüğü temel bir insan hakkı. Hem İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’nde, 13. maddede hem de Anayasamızda 23. maddede güvence altına alınmış.  Ancak ülkemizde bir temel hak olduğu yöneticiler tarafından da halk tarafından da bir türlü anlaşılamıyor. Keyfi bir biçimde engellenebilmekte, kullanılmasının önüne rahatlıkla maddi engeller, idari kararlar dikilebilmektedir.Bu sadece pasaport konusunda değil isterse birden bir parka girişi, bir kente girişi ya da vapura binmeyi , ulaşımı haber vermeksizin bile yasaklayabiliyor.

SEYAHAT-TWİTTERYurttaşlarımız yurt dışına çıkmaya çalıştıklarında sadece vize duvarı ile değil önce Türkiye’deki vie engelleriyle karşılaşıyorlar.  Sadece dünyanın en pahalı pasaportu değil engel. Bakın “yurt dışı çıkış harcı” dünyada bunun da bir benzeri yok. Tamamen bir eziyet, 15 lira alacağım diye sizi kuyruklarda süründürüyor devlet. İnsan kendi ülkesinden çıkarken, çıkıyorum diye harç öder mi? Biz “haraç” diyoruz buna. Seyahat özgürlüğü bütün bu durumları da hep birlikte ele alacak bir biçimde Türkiye’de yeniden gündeme gelmeli ve engeller tartışmaya açılmalıdır. Hem yasal mevzuat hem de Anayasal düzeyde. Yani kendi kendimize koyduğumuz “vizeleri” bir kaldıralım önce.

Bir de ülkemize uygulanan yurt dışı vizeler boyutu var seyahat özgürlüğünün, ülkemizdeki engellerle boğuşurken bu boyuta da ihmal etmemeye çalışıyoruz.  Özellikle Avrupa Birliği ülkelerinde yüksek harçlar, gümrük kapılarında , konsolosluklarda kötü muamele, acayip bürokrasi, bunlar da seyahat özgürlüğümüzün önündeki temel engeller arasında.

seyahat-capsTürkiye’de pasaport konusunda uygulanan politikalar ve uygulama sorunları neler?
Pasaport bir kimlik belgesi. Sadece bir kimlik belgesi, yurt dışında kullandığımız ve devletin bize vermek  zorunda olduğu bir belge. Yani nüfus kağıdı aslında, ama yurt dışında kullanılan. Devlet bunun için yani yurt dışındaki nüfus kağıdımız için fahiş harç ve ücret istiyor. Bu Anayasal hakkımızın ihlalidir diyoruz.

Bu ihlaller sona ermez, pasaport ücretleri ve harcı dünyadaki ortalama ücretlere çekilmezse devlete karşı idari mahkemelerde dava açmayı düşünüyoruz. Anayasal ve temel insan hakkımız olan “seyahat özgürlüğü”müzü elimizden aldığı için. Hakkımızı artık hukuk yoluyla da arayacağız.

MÜŞTERİ-DEĞİL

Dünyada pasaport ücretleri ve durum nedir?
Dünyada pasaport ücretlerini ortalaması 60-70 dolar. Türkiye’de 250 dolar. Niye? Avrupa Birliği’nde ortalama 60-70 avro pasaport ücreti. Biyometrik Pasaportun çipi, defteri dahil toplam maliyeti 15-20 lira. Bize 588 liraya satılıyor. Şimdi 621 lira olacak. Niye, yine yanıt yok.  Konuyla ilgili 2010 yılında 4 ay süren bir kampanya yaptık. Pasaport ücretinin o zaman %50 düşmesinde çok etkili olduk.  Herkes çok sevindi. Bir şeyin ücreti düşürülebiliyormuş diye. Ancak o günden bu yana indirim neredeyse ortadan kalktı, pasaport her yıl zamlana zamlana eski fiyatına gelmek üzere.

Bakın basit bir hesap yapalım: 2 çocuklu bir aile yurt dışına bir turla tatile gitmeye karar verdiği zaman ilk aklına konaklama ve ulaşım gelmiyor. Önce nasıl pasaport çıkaracağız diye düşünüyor. 4 kişilik bir aile önce 2.500 liraya yakın pasaport, harç masraflarını ödemek zorunda. Buna 60’ar euro vize harçları, yol, konaklamayı da ekleyin. İnanılmaz bir bütçe çıkıyor ortaya. Şimdi bu bütçe daha da artacak.

seyahatSEYAHAT ÖZGÜRLÜĞÜ GÖNÜLLÜLERİ KİMDİR?
Seyahat Özgürlüğü Gönüllüleri Mart 2010 tarihinde yüksek pasaport harçlarına karşı internette Suat Özçelebi’nin kurduğu “seyahat özgürlüğümüzü geri istiyoruz” adlı blog etrafında biçimlenmiş ve yürüttüğü etkin kampanyalarla 20 Haziran 2010 tarihinde Bakanlar Kurulu tarafından gerçekleştirilen pasaport ücret ve harçlarında yapılan %50 indirimin gerçekleşmesinde büyük rol oynamıştır. Kampanya “Sosyal Ağda bir başarı öyküsü: Seyahat Özgürlüğümüzü geri istiyoruz” adıyla 2010 yılında 27. Ulusal Bilişim Kurultay’Ina, 2014 yılında “Sivil Sesler Festivali”ne davet edilmiş ve “seyahat özgürlüğü-insan hakları” temaları konusunda çalışmalarını anlatmıştır. “Seyahat özgürlüğümüzü geri istiyoruz”, “Türkiye Cumhuriyeti’nin müşterisi değil, yurttaşıyız!”, “seyahat özgürlüğü temel bir insan hakkıdır” sloganlarıyla yola çıkan ve sosyal medyada binlerce yurttaşın desteğini alan sivil bir inisiyatif/topluluk olarak, hedefini ve ilgi alanlarını diğer seyahat özgürlüğü engelleri üzerine de yaygınlaştırmıştır: “Vizesiz Türkiye, Vizesiz Avrupa, Vizesiz Dünya, Herkese Seyahat özgürlüğü” hedefleri için uğraş vermektedir. Tamamen sosyal ağda örgütlü olan inisiyatif son 5 yılda sosyal paydaşları ile dayanışma içinde sosyal ve geleneksel medya araçlarını kullanarak gerçekleştirdiği etkinliklerle başka mevzi başarılar da kazanmıştır. Geçen yılkilerden bazı örnekler: “Bu sefer olmaz” kampanyası ile TBMM’ye yönelik yurt dışına çıkış harcı zammını Plan Bütçe komisyonunda engelledik; Boğaz Köprüsü geçişleri bedavayken toplu taşıma 2 bileti tek bilete düşmesinde itici güç olduk; TCDD’nin yolcu bileti alımında kadın ayrımcılığına yol açan bir uygulamasının sonuçlanmasında etkili olduk…  Sırtçantalılar Topluluğu, gezginler , seyahatseverler ve diğer sosyal paydaşlarla birlikte sürekli kampanyalar yaparak seyahat özgürlüğü sorunları ve hak ihlalleri ile ilgili farkındalık yaratmak ve toplumun duyarlılılarını artırmak için uğraş veriyoruz. Güncel kampanyalarımızdan bazıları: “PasaportaZammaHayır”, “Dünyanın en pahalı pasaportunu istemiyoruz.” “Otomatik pasaport zammına son” ve “Yurt dışı çıkış harcını sıfırlayın sayın Başbakan” “Ömür ve Aile Boyu Diplomatik Pasaporta Hayir!”

Eser Akgül'ün röportajının linki şu adreste: Tıklayın!

1 yorum:

Unknown dedi ki...

Pasaport ile ilgili oluşturduğunuz sayfanızda backlink çalışması yapmak istiyoruz. Detaylar için lütfen iletişime geçiniz. marketing@protranslate.net