21 Mayıs 2010 Cuma

Başbakan'a seyahat özgürlüğü mektubu



Aşağıdaki mektubu bugün Başbakanımıza yolladım. Ve bu mektubu ilgili bakanlara da postaladım, İçişleri, Dışişleri ve Maliye Bakanlarımıza... Eğer bir yanıt gelirse, sizlerle de paylaşacağım.

21.05.2010

T.C. Başbakanlık
Ankara

Sayın Recep Tayyip Erdoğan,
Sayın Başbakanım,

Siz, Dışişleri Bakanlığı mensupları, diplomatlar, üst düzey devlet erkanı, milletvekilleri ve ailelerinizle birlikte diplomatik pasaport, yeşil pasaport veya hizmet pasaportu kullanıyorsunuz. Bu pasaportlar için de yasa gereği bir "harç" ödemiyorsunuz.(1)

Ancak Türkiye Cumhuriyeti yurttaşları uzun yıllardır dünyanın en pahalı pasaportlarını kullanıyor. Dünya Bankası’nın 2005 yılında yaptırdığı bir araştırmada (David J. Mckenzie) bu bilgi açık bir biçimde ortaya konuyor. Hatta çok uzun zamandır pahalılıkta birinci sırayı kimselere kaptırmıyoruz. Bu çalışmayı ekte bilginize sunuyorum.(2)

Pasaport, yurtdışına seyahat edebilmemiz için devletimizin bize sağlamak zorunda olduğu bir belge. Ve sağlamak zorunda olduğu bu belgeyi dünyada benzeri görülmeyen bir ücretle her yıl zam yaparak bize “satıyor”.  Her yıl artırılan harçlarla (3) 5 yıllık bir pasaport dünyada ortalama 45-50 dolar düzeyindeyken biz de 500 doların da üzerinde bir ücret seviyesine geldi.(pasaport ücreti+harçlar+yurt dışına çıkış harcı dahil)

Bildiğiniz gibi 1 haziran tarihinde 7 yıldır süren bir çalışmanın sonucuna ulaşacağız, biyometrik pasaportlara kavuşacağız. Böylece AB standartlarında daha güvenli ve kullanışlı pasaportlara gecikerek de olsa sahip olacağız.

Ama pasaport ücretleri, yine 2010 yılında belirlenen yüksek ücretlerden farklı olmayacak. Üstelik, artık çocuklar pasaportlara işlenemediğinden, her biri için ayrı bir pasaport daha çıkartmak zorunda kalacağız. Bu da yeni bir maliyet, aile bütçesine yeni bir külfet, yeni bir engel!

Hükümetiniz “Seyahat Özgürlüğü”nün temel bir insan hakkı,  yurttaşlarımızın Anayasal bir hakkı olduğunu TBMM’de gerçekleştirilen son Anayasa değişiklikleriyle bir kez daha hatırlattı. Ve Anayasamızın “seyahat özgürlüğünü” kısıtlayan 23. maddesini yeniden düzenleyerek bu özgürlüğü genişletti. Böylece anlamsız yere yurt dışına çıkışına engel getirilen yurttaşlarımızın önündeki önemli bir sınırlama TBMM’de kaldırılmış oldu. (4)

Sayın Başbakanım,

İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’nin 13. Anayasamızın 23. maddesinde temel bir insan hakkı olarak kabul edilen, yani her insanın doğuşundan itibaren kazandığı “seyahat özgürlüğü”nü Türkiye’de devlet, yüksek harçlarla yurttaşlarının elinden alıyor. Bu durum açık bir “insan hakkı ihlali”ne dönüşüyor.

Bir hakkın varlığı, o hakkın kullanımı da güvence altına alındığı zaman bir anlam ifade eder. Bir hak, ancak kullanılabildiği sürece vardır. Ve bu hakkımız, her yıl otomatiğe bağlanmış harç “zamlarıyla” yurttaşlarımız için daha da ulaşılamaz bir noktaya doğru gidiyor.

Dünyada zengin ya da yoksul, modern ya da değil onlarca ülke vatandaşlarına ortalama 45-50 dolara biyometrik pasaport veriyor. Üstelik çoğu bu bedelde pasaportları en az 5-10 yıllık bir süre için veriyor.  Türkiye Cumhuriyeti devletinin de bunu yapacak güçte olduğuna inanıyorum.

Türkiye’de 4 kişilik bir ailenin toplam biyometrik pasaport ücreti/harcı (5 yıl için) 3.017.-TL. Evet, tam ÜçbinonyediTürkLirası… Asgari ücretin neredeyse 6 katı. Bu ücrete fotoğraf, ulaşım, yurt dışı çıkış harcı vb. harcamalar dahil değil.

 Sayın Başbakanım,

1 Haziran bir fırsattır. Gelin bu tarihte modern pasaportlara kavuşacak Türkiye Cumhuriyeti yurttaşlarının büyük bir kesimine de bu pasaportları edinebilme/kullanabilme şansı tanıyın. 1 Haziran gelmeden, pasaport harçlarını(ücretini) dünya ortalaması olan 45-50 dolar seviyesine düşürün. 1 haziran’dan önce bu harçlar düşürülsün ki kimse “biyometrik pasaport”lara yüksek harç (ücret) ödemek zorunda kalmasın.


Sayın Başbakanım,

Bu konuyu kamuoyu nezdinde gündeme getirdiğim zaman(5) birçok kişi destek verdi. Bazı kişiler de “millet işe gideceği otobüs parasının derdinde, sen nelerle uğraşıyorsun” dedi. Ancak sizin ve hükümetinizin Türkiye ve  yurttaşlarımız için “seyahat özgürlüğü”nün ne kadar önemli olduğu konusunda özel bir duyarlılığınız olduğunu düşünüyorum.

Çünkü Türkiye’ye karşı uygulanan vizelerin kaldırılması için, özel bir çaba harcadığınızı ve başarılı bir çalışma yaptığınızı görüyoruz. Bu takdire şayan çalışma, eğer pasaport ücretlerinin düşürülmesiyle birlikte uygulanmazsa işte o zaman belli bir kesim dışında çok anlam ifade etmeyecek. Vizelerin kalkması önemli, ancak yurtdışına, vizelerin kalktığı bu ülkelere gidebilmek için önce pasaport “alabilmemiz” lazım. Bunun için biyometrik pasaportların harç ve ücretini dünya ortalamasına indirmeniz gerekiyor.

Sayın Başbakanım,

Birçok yurttaşımızın elinden alınan, Anayasal ve temel insan hakkımız olan “seyahat özgürlüğümüzü” geri vermek sizin elinizde. Saygılarımla,

Bilgilerinizi ve gereğini arz ederim.

O. Suat Özçelebi
T.C. Kimlik No:.....

Adres: .....

Notlar:
1.) 5682 sayılı Pasaport kanunu madde 13-14
2.) Çalışmayı hazırlayan kişi ile yazıştım, güncellenmiş bir çalışma olmadığını söyledi. O nedenle 2005 yılındaki çalışmayı, David J. McKenzie, World Bank Policy Paper 3783, December 2005, EK 1 de bilginize sunuyorum.
3.) 492 sayılı Harçlar Kanununun1  5281 sayılı Kanun2  ile değiştirilen mükerrer 138 inci maddesi uyarınca, 29/12/2009 tarihli ve 2009/15725 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile 1/1/2010 tarihinden itibaren yürürlüğe girmek üzere, 492 sayılı Kanuna bağlı tarifelerde yer alan nispi harç oranları ile yeniden değerleme oranı dahil olmak üzere maktu harçlar (maktu ve nispî harçların asgarî ve azami miktarlarını belirleyen hadler dahil) %10 oranında artırılmıştır)
4.) Referandum sürecinden sonra umarım “seyahat özgürlüğü” daha da genişleyecek.
5.) www.seyahatozgurlugu.com



9 yorum:

Adsız dedi ki...

Tebrik ederim çok güzel bir yazı! Keşke sizi duysalar

OzlemPansiyon dedi ki...

"Bir hakkın varlığı, o hakkın kullanımı da güvence altına alındığı zaman bir anlam ifade eder. Bir hak, ancak kullanılabildiği sürece vardır."

İşte tüm mücadelenin özü!!!

Onlar bizi duymazsa, biz de daha çok ses çıkarırız.

Suat Bey, elinize sağlık. Yanınızdayız.

Hakan Yılmaz dedi ki...

Elinize sağlık. Hak arayışının sizinle kalmaması lazım! Ne kadar çok kişi desteklerse o kadar güçlü çıkar sesimiz. Bence bu konu ile ilgili bir kampanya başlatılmalı! Umarım buna önderlik edersiniz!

umitorhan dedi ki...

Ülkedeki seyahat özgürlüğü kısıtlanmış ve en temel insan haklarından birisinden mahrum kalan onbinlerce kişi adına yazdığınız bu mektup için çok teşekkürler. Bir etkisi olmasını ümit ediyorum.
Pasaport sorunu bu ülkenin en acı yanlarından birisi. Acilen kökten değişikliklere gidilmesi gerektiğini düşünüyorum. Pasaport tipi, süresi, ücreti kısacası hepsi...

Adsız dedi ki...

Sayın Özçelebi,

Takdirle karşıladığım ve yürekten desteklediğim mektubunuzda tek bir yanlışlık var. O da yeşil (hususi) pasaportların harca tabi olmadığı. Hususi pasaportlar için de aynen umuma mahsus pasaportlar için olduğu gibi aynı harçlar ödeniyor.

Bir de eksiğiniz var: şu bazılarının beğenmediği, eski SSCB cumhuriyeti dedikleri Ermenistan devleti vatandaşlarına 10 yıllık biyometrik pasaportu TAMAMEN ÜCRETSİZ veriyor. İşte seyahat özgürlüğü... Bir Ermenistan kadar olamadık!

Saygılarımla

O. Suat Özçelebi dedi ki...

Sayın "Adsız"
Sanıyorum bir hata yapıyorsunuz, "hususi pasaportlar(yeşil)" için bir harç ödemesi söz konusu değil. Yenileme yapılana kadar sadece "pasaport" ücreti ödeniyor. Eksik konusuna gelince, bloğun ilk yazılarına bakarsanız Ermenistan örneğinin ve bu konudaki haberlerin de verildiğini görebilirsiniz.

İlginiz ve desteğiniz için teşekkürler...

Adsız dedi ki...

SİZE ÇOK TEŞEKKÜR EDERİM!! VAROLUN...

O. Suat Özçelebi dedi ki...

ben teşekkür ederim, ilginize. Bu ilgiyi artırarak sürdürebilirsek sesimizi duyurma, bu insan hakkı ihlaline dönüşen haksızlığı ortadan kaldırma şansımız olabilir.

Adsız dedi ki...

pasaport yapacam işlemlerimin olup olmadığını nasıl öğrenirim