02.12.2015
TBMM İnsan hakları İnceleme Komisyonu Başkanlığı
Ankara
Sayın Mustafa Yeneroğlu
TBMM İnsan hakları İnceleme Komisyonu Başkanı
TBMM üyeleri, diplomatlar, üst
düzey devlet erkanı, milletvekilleri ve ailelerinizle birlikte diplomatik
pasaport, yeşil pasaport veya hizmet pasaportu kullanıyorsunuz. Bu
pasaportlardan için de yasa gereği (defter bedeli hariç) bir bedel
ödemiyorsunuz.(1)
Ancak Türkiye Cumhuriyeti
yurttaşları uzun yıllardır dünyanın en
pahalı pasaportlarını kullanıyor. 2010 yılında bu konuda
gerçekleştirdiğimiz bir kampanyanın, kamuoyunun ve yurttaşlarımızın katkısıyla
AK Parti hükümeti pasaport ücret ve harçlarında %50 civarında bir indirime
gitti. Ancak o zaman bile, yani %50 fiyat düştüğü halde pasaportumuz yine
dünyanın en pahalı pasaportu kalmaya devam etti.
Bu sebeple duyarlılığımızı
sürdürdük ve “Seyahat Özgürlüğü Gönüllüleri” adıyla kurduğumuz bir sivil
inisiyatif ile çabalarımızı artırdık. Bu konuda etkili karar merci olan
Başbakanlık ve Maliye Bakanlığı başta olmak üzere birçok devlet kurumuna bu
konuda birçok defa başvurduk, kampanyalar yaptık, mektuplar yazdık(2) ancak
sonuç alamadık.
Bildiğiniz gibi Pasaport,
yurtdışına seyahat edebilmemiz için devletimizin bize sağlamak zorunda olduğu
bir kimlik belgesi. Yurt dışındaki nüfus cüzdanımız. Ve devlet sağlamak zorunda
olduğu bu belgeyi dünyada benzeri görülmeyen bir ücretle her yıl otomatik zam
yaparak bize “satıyor”. Her yıl
artırılan harçlarla (3) 10 yıllık bir biyometrik pasaport dünyada ortalama 60-70
dolar düzeyindeyken biz de ortalama 250 dolar seviyesinde. (kurlardaki değişme
ile küçük oynamalar oluyor.)
Aynı şekilde Avrupa Birliği ülkelerinde de ortalama 60-70 avro
düzeyinde olan (4) pasaport ücretlerinde her yıl sürekli/ bir artış
yapılmamaktadır.
Bu yıl da pasaport ücretleri %5,8 oranında yeniden değerleme
oranında artacak ve 10 yıllık pasaportlar 621 lira ile yeni bir rekor daha
kıracak, Türkiye’de ve yurt dışında yaşayan yurttaşlarımızın bütçelerini
sarsmaya devam edecek.
Üstelik, artık çocuklar pasaportlara işlenemediğinden, her biri için ayrı bir pasaport daha çıkartmak zorunda kalacağız. Bu da yeni bir maliyet, aile bütçesine yeni bir külfet, yeni bir engel! Çocuklar, 5 yıllık pasaport alabiliyor, ancak 10 yıllık pasaport harcı ödeyerek büyük bir haksızlığa uğruyorlar.
Sayın Yeneroğlu,
İnsan Hakları Evrensel
Bildirgesi’nin 13. Anayasamızın 23. maddesinde temel bir insan hakkı olarak
kabul edilen, yani her insanın doğuşundan itibaren kazandığı “seyahat
özgürlüğü”nü Türkiye’de devlet, yüksek harçlarla yurttaşlarının elinden alıyor.
Bu durum açık bir “insan hakkı ihlali”ne
dönüşüyor.
Bir hakkın varlığı, o hakkın kullanımı da güvence altına
alındığı zaman bir anlam ifade eder. Bir hak, ancak kullanılabildiği sürece
vardır. Ve bu hakkımız, her yıl otomatiğe bağlanmış harç “zamlarıyla”
yurttaşlarımız için daha da ulaşılamaz bir noktaya doğru gidiyor.
Türkiye’de 4 kişilik bir ailenin toplam biyometrik pasaport ücreti/harcı 2.500.-TL. Asgari ücretin neredeyse 3 katı. Bu ücrete fotoğraf, ulaşım, yurt dışı çıkış harcı vb. harcamalar dahil değil.
Sayın Yeneroğlu,
Türkiye’de 4 kişilik bir ailenin toplam biyometrik pasaport ücreti/harcı 2.500.-TL. Asgari ücretin neredeyse 3 katı. Bu ücrete fotoğraf, ulaşım, yurt dışı çıkış harcı vb. harcamalar dahil değil.
Sayın Yeneroğlu,
Hükümetimizin Türkiye’ye karşı
uygulanan vizelerin kaldırılması için, özel bir çaba harcadığını ve başarılı çalışmalar
yaptığını görüyoruz. Bu takdire şayan çalışma, eğer pasaport ücretlerinin
düşürülmesiyle birlikte uygulanmazsa işte o zaman belli bir kesim dışında çok
anlam ifade etmeyecek. Vizelerin kalkması önemli, ancak yurtdışına, vizelerin
kalktığı bu ülkelere gidebilmek için önce pasaport “alabilmemiz” lazım. Bunun
için biyometrik pasaportların harç ve ücretini dünya ortalamasına indirmeniz
gerekiyor. Yeşil ve Diplomatik pasaport karşısında Türkiye Cumhuriyeti
yurttaşları büyük bir eşitsizlikle karşı karşıya.
Sayın Yeneroğlu
Birçok yurttaşımızın elinden
alınan, Anayasal ve temel insan hakkımız olan “seyahat özgürlüğümüzü” bir yasa teklifiyle geri vermek, ücretini
dünya ortalamasına, makul bir düzeye çekmek sizin, üyesi bulunduğunuz iktidar
partisinin, Başkanlığını yaptığınız Komisyonun elinde. Saygılarımla,
Bilgilerinizi ve gereğini arz
ederim.
O. Suat Özçelebi
Seyahat Özgürlüğü Gönüllüleri Sözcüsü
Adres: Mevlüt Pehlivan sokak
No:4-11 Mecidiyeköy Şişli-İstanbul
T:0212 2665440 F:0212 2664991
E: sozcelebi@sita.com.tr
Notlar:
1)
5682 sayılı Pasaport kanunu madde 13-14 gereği sadece defter bedeli
ödüyorsunuz.
2)
Bu konuda 5 yıldır sürdürdüğümüz çalışmalar için ayrıntılı bilgilerin yer
aldığı
bloğumuz:
www.seyahatozgurlugu.com
Facebook
hesabımız: https://www.facebook.com/seyahatozgurlugu/?fref=ts
Twitter:
@seyahatozgurluk
3)
Değerli kağıtlar kanununa tabi olduğu için ayrıca 492 sayılı Harçlar
Kanununun1 5281 sayılı Kanun2 ile değiştirilen mükerrer
138 inci maddesi uyarınca, 492 sayılı Kanuna bağlı tarifelerde yer alan nispi
harç oranları ile yeniden değerleme oranı dahil olmak üzere maktu harçlar
(maktu ve nispî harçların asgarî ve azami miktarlarını belirleyen hadler dahil)
%5,8 oranında artırılacaktır.
4)
Dünya Bankası’nın 2005 yılında yaptırdığı bir araştırmada bu bilgi açık bir
biçimde ortaya konuyor. Hatta çok uzun zamandır pahalılıkta birinci sırayı
kimselere kaptırmıyoruz.Ayrıca
2015 yılında dünyada birçok basın yayın organında da yayınlanan Veri analizi şirketi Statista’nı
çalışmasında Dünyanın en
pahalı pasaportu 2015 yılında da 251 dolarlık bedelle Türkiye’de. Bkz: http://www.independent.co.uk/travel/these-are-the-most-expensive-passports-in-the-world-a6742496.html
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder