4 Temmuz 2013 Perşembe

Herkesi #benimehliyetimzatenvar demeye çağırıyoruz!

Türkiye "değerli kağıt" kanunu üzerinden yurttaşlarının cebine elini atma ülkesine dönüştü. Her eski-yeni düzenlemede bir belge, kimlik benzeri bir doküman söz konusu oldu mu ya değerli kağıtlar ya da harçlar kanunu vasıtasıyla millet adeta soyuluyor.

Yıllardır değerli kağıt statüsünde olan pasaport sadece bu nedenle ilgili yasa gereği her yıl "otomatik zamma" uğruyor. Haziran 2010 tarihinde büyük bir kampanya ile fiyatının %50 düşürülmesine vesile olduğumuz pasaport, yine eski fiyat seviyesine gelmek üzere, şu anda 513 TL oldu. Uzun zamandır da dünyanın en pahalı pasaportu.

Şimdi de devlet yeni çipli ehliyetlere geçecek, torba yasa ile Meclis'te Plan Bütçe Komisyonu'nda bunu görüştü ve çok fahiş sayılacak değerli kağıt (ayrıca harç cezaları) ücretleri saptamış durumda. 24 milyon ehliyet sahibi vatandaşımızı ilgilendiren bir uygulama söz konusu. Basına yansıyan haberler göre 101 ya da 86 TL civarında kişi başına bir "değerli kağıt bedeli" alınması söz konusu. 

İnsanlar zaten sahip oldukları ehliyetleri değiştirirken yine devlete para ödeyecekler. Bunun nedenini ve bu ücretin nasıl saptandığını belirten en küçük bir açıklama yine yok: Değerli kağıt bedeli dışında ilerde harç olacak mı zam nasıl gerçekleşecek, neden bu kadar yüksek bir ücret/maliyet ilişkisi var?

Bir sosyal devlet her uygulamasında insanların zaten sahip oldukları ve onlara vermek zorunda olduğu bir şeyi sürekli onlara "satar mı?" Bu yurttaşlarını adeta "müşteri" yerine koymak değil mi? İnsanlar doğrudan ve dolaylı birçok şey için vergi, harç öderken zaten sahip oldukları bir şey için neden tekrar ücret ödesinler?

Önemli bir diğer nokta "değerli kağıt" kanununa tabi olduğu için her yıl enflasyon oranında ehliyet ücretlerinin de otomatik artırılması söz konusu olacak mı? Bir süre sonra çok daha fahiş ücretlerle mi karşı karşıya kalacağız? Çünkü sürücü belgeleri, ömür boyu kullanılamayacak, 5 ya da 10 yıllık periyotlarla yenilenecek. Yenileme sırasında sürücünün sağlık durumu kontrol edilecek. Ve bu yenilemede de yeniden her yıl zamlanmış ücreti ödemek zorunda kalacağız.


Bu torba yasanın Meclis görüşmelerinde mutlaka değiştirilmesi ya da  içinde yenilememe halinde ağır harç cezaları da barından bu kanun teklifinin geri çekilmesi, halka ayrıntılı bir açıklama ve bilgilendirme yapılması zorunludur. Her şey olup bittikten sonra değil.

Toplum kanun teklifi basına yansıdıktan sonra ciddi tepkiler göstermeye başladı. Yurttaşlarının tepkilerine duyarlı bir parlamento ve hükümet bu haklı talepleri görmezden gelemez. Çok daha makul bir düzenleme yapılmalı ve bu fahiş "değerli kağıt" ücretleri kaldırılmalıdır.

Sizleri Twitter'da şu etiketleri paylaşmaya çağırıyoruz:  
Bu işlemler için gereken trafik harcı ödenmeyecek, sürücü belgesi yenilemelerinde harç alınmayacaktır. Bu da doğru bir yaklaşım olmakla birlikte eksiktir. Zira sürücü belgesi almaya ilişkin mali külfet iki tanedir. Biri 492 sayılı Harçlar Kanununa göre alınmakta olan trafik harcı, diğeri ise 210 sayılı Değerli Kağıtlar Kanununa göre tahsil edilen değerli kağıt bedelidir. Bugün itibarıyla sürücü belgesi alamaya hak kazanana bir vatandaş, ehliyet sınıfına göre 110 TL ila 556 TL arasında değişen harç ödeyecek, belgesinin kendisi için ise 101 TL değerli kağıt bedeli ödemek durumundadır. Teklifte harç istisnası getirilmekle birlikte değerli kağıt bedeline ilişkin bir hükme yer verilmemiştir. Bu durumda sürücü belgelerinin yenilenmesinde vatandaşlar 213 yılı için 101 TL olarak belirlenen ve her yıl Maliye Bakanlığınca güncellenen bu tutarı ödemek durumunda kalacaktır. Oysa ehliyetlerin yenilenmesine ilişkin olarak harç alınmamasının mantığı her neyse bunun değerli kağıt bedeli için de geçerli olması gerekmektedir. Bu durum hem daha adil hem de daha tutarlı bir sonuç yaratacaktır. Vatandaşlarımızın can ve mal güvenliğine yönelik olarak atılan bu doğru adım, mali hesapların gölgesinde kalmamalı, sürücü belgesi yenilemelerinde değerli kağıt bedelinin de alınmaması kanunen temin edilmelidir.
Yenilenen sürücü belgelerinden harç alınmaması öngörülmekle birlikte değerli kağıt bedelinin alınmamasına ilişkin düzenleme bulunmamaktadır. Bugün itibariyle 101 TL olan değerli kağıt bedelinin alınmasının anlamı olmadığı gibi sürücülere mali külfet yükleyecektir. O nedenle, harç bedelinin yanısıra, değerli kağıt bedeli de alınmamalıdır.

Hiç yorum yok: